De datum van 1 oktober nadert. Voor die datum moeten telers, die niet hebben gekozen voor onderzaai of gelijkzaai van een vanggewas, een vanggewas hebben gezaaid. De grote vraag is echter of de maïs wel voor die tijd gehakseld worden. Korting op premies dreigt, of is er nog een uitweg?
Bijna 35% van alle maïstelers die aangesloten is bij het netwerk 'Grondig Boeren met Maïs' moet voor 1 oktober een vanggewas inzaaien. Circa 25% koos voor gelijkzaai en ruim 40% voor onderzaai. Van de groep die koos voor onderzaai, maakt 70% zich zorgen over de opkomst hiervan. Dit komt door de droogte in met name Oost-Nederland. "Na de oogst moet blijken wat daar van terechtgekomen is en wat de mate van herstel is", zo zegt de Wageningse universitaire onderzoeksafdeling Open Teelten, die de cijfers tijdens de demodagen op de proefboerderijen De Marke en Vredepeel bekendmaakte.
Enorme piekbelasting loonbedrijven
Nu 1 oktober nadert (en de snijmaïs in de afrijpingsfase zit), wordt tevens duidelijk welke impact de deadline voor de inzaai van vanggewassen (na maïsteelt op zand- en lössgrond) heeft. Cumela waarschuwde deze winter al dat de nieuwe regels, die nitraatuitspoeling in het najaar tegen moeten gaan, veel onduidelijkheid scheppen.
Deze onduidelijkheid komt met name op het bordje van de loonbedrijven terecht. Om zeker te zijn van hun zaak, boekten de veehouders afgelopen winter al hun loonwerker voor de snijmaïsoogst. De loonbedrijven krijgen met enorme piekbelastingen te maken. Dat bleek in juni, toen in amper 2 weken tijd onderzaai moest worden uitgevoerd en dat zal in de komende weken ook het geval zijn. Aangezien dan niet alleen wordt gehakseld, maar ook moet worden ingezaaid.
Zoals het er nu naar uitziet, zal het leeuwendeel van de snijmaïs niet eerder dan in de tweede helft van september worden gehakseld. Vroege rassen op de zandgronden in het zuiden en oosten naderen het optimale droge stofpercentage van 35% à 36%, maar de maïs rijpte nog niet half zo snel als vorige week, toen door de hittegolf eind augustus zelfs 5% extra droge stof in 1 week tijd werd gemeten. Normaal is 2% à 3% per week. In deze week en komende week wordt 3% waarschijnlijk niet gehaald. Feit is dat de maïsoogst op dit moment nog niet is losgebarsten.
Controle per satelliet
De kans is groot dat de helft van de maïstelers per 1 oktober niet aan de vanggewasverplichting voldoet. Als zo'n 35% van de telers die deelnemen aan 'Grondig Boeren met Mais' heeft gegokt op nazaai, zal dit percentage in werkelijkheid op het totale areaal nog groter blijken. Bovendien is er een gerede kans dat een aanzienlijk deel van het areaal per 1 oktober niet voldoende groen is.
Er zijn telers die de onderzaai zagen mislukken en er nu van uitgaan dat ze aan hun verplichting hebben voldaan door te laten onderzaaien. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) geeft tot nu toe echter geen duidelijkheid of een rekening van de loonwerker van juni voldoende is. Wel is het een feit dat de organisatie per satelliet steekproefsgewijs controleert op de vergroeningsregels in het kader van de hectaretoeslagen.
Wie niet voldoet aan de vanggewasverplichting per 1 oktober, kan korting op de hectaretoeslagen voorkomen door voor 1 november wintergraan in te zaaien als hoofdgewas. Dat betekent wel dat het graan volgend jaar niet als gps mag worden geoogst, maar moet afrijpen. Hoe heet de soep gegeten wordt, weet niemand. De kou is uit de lucht met 2 weken uitstel, maar de piek van nitraatuitspoeling naar het grondwater zal daar groter door worden. De piek in het najaar was in augustus ook al de reden dat het scheurverbod op zand- en lössgrond vanwege extreme droogte niet met 2 weken werd uitgesteld.