Shutterstock

Opinie Alex Datema

De tijd is rijp voor een voedselstrategie

1 Februari 2024 - Alex Datema - 17 reacties

En ineens gaat het gesprek over de noodzaak om een voedselstrategie te hebben als Nederland, en zelfs Europa. Op zich is het natuurlijk best verbazingwekkend dat we geen strategie hebben als het gaat om de eerste levensbehoefte van ieder mens: voedsel. Blijkbaar zijn we er de afgelopen decennia zo aan gewend geraakt dat we altijd en overal voedsel tot onze beschikking hebben, dat we het niet nodig achten om er een voedselstrategie of voedselbeleid op na te houden.

De onrust in de wereld, gekoppeld aan de klimaatverandering, maakt dat we ons nu ineens realiseren dat die vanzelfsprekendheid van de beschikbaarheid van voedsel wel erg onder druk komt te staan. Dat we naar aanleiding van dit alles de roep horen om een nieuwe voedselstrategie is goed. Ik denk ook dat het nodig is dat we nadenken over hoe we ons voedselsysteem van de toekomst zien, en hoe we ervoor gaan zorgen dat we niet afhankelijk worden van het buitenland voor onze basis voedselvoorziening.

Strategisch belang
Dat we land- en tuinbouw dus niet moeten zien als een gewone economische activiteit, zoals het produceren van televisies, maar als een activiteit die essentieel is voor ons bestaan en daarmee van groot strategisch belang is. Een voedselstrategie gaat er dus ook over hoe afhankelijk we nog willen zijn van landen buiten de Europese Unie. Hierbij neem ik gemakshalve maar even aan dat we het er allemaal over eens zijn dat we dit soort zaken op Europees niveau moeten regelen.

De discussie zoals ik die nu lees, gaat vooral over hoe we voldoende voedsel produceren en wat dat betekent voor de landbouw en het landbouw- en milieubeleid van nu. Volgens mij moeten we ook een stapje dieper durven te kijken als we het hebben over de voedselstrategie voor de komende decennia. Ik noem even een paar onderwerpen die ik graag zou willen toevoegen aan het huidige debat. Om te beginnen ons dieet. Nemen we ons huidige voedselpatroon als uitgangspunt voor een voedselstrategie? Of moeten we ons afvragen of een dieet waarbij onze eiwitbehoefte voor 60% wordt ingevuld met dierlijke eiwitten wel goed is. Als we ons dieet namelijk aanpassen naar 40% dierlijk en 60% plantaardig eiwit wordt het al een heel stuk makkelijker om iedereen van voldoende voedsel te voorzien. Volgens deskundigen is zo'n dieet met minder dierlijk eiwit nog gezonder ook. Als we onafhankelijker willen worden van voedsel import is het strategisch misschien wel heel verstandig om in te zetten op een snelle toetreding van Oekraïne tot de EU. Oekraïne heeft namelijk een enorme potentie als het om landbouw gaat en zou de voedselzekerheid van de EU wellicht flink kunnen vergroten. Tegelijkertijd moeten we ons afvragen of de import van veevoer uit Zuid-Amerika en/of andere werelddelen wel past in de landbouw van de toekomst als we willen streven naar meer onafhankelijkheid van de wereldmarkt. Ten slotte duurzaamheid, of is het in dit kader misschien wel beter om te spreken over volhoudbaarheid.

Volhoudbaar
Als we een voedselstrategie gaan ontwikkelen voor de toekomst zou een van de belangrijkste uitgangspunten moeten zijn dat het voedselsysteem van de toekomst volhoudbaar is. Dan gaat het dus over de impact die het produceren en consumeren van voedsel heeft op het klimaat, het milieu en de biodiversiteit. Onze huidige manier van produceren is niet volhoudbaar, dus ook hier zullen we in die nieuwe voedselstrategie iets aan moeten doen.

Waarschijnlijk vormen ook de zaken die ik nu heb genoemd nog geen complete strategie en zijn er nog wel meer thema's die we mee moeten nemen als we het gaan hebben over een Europese voedselstrategie zoals de enorme vergrijzing van de boerenstand in heel Europa. En ja, ik heb een mening over de thema's die ik hier benoem, maar daar gaat het nu niet om. Als we serieus willen werken aan een voedselstrategie voor de toekomst moeten we wel met een hele brede blik beginnen. Bovendien moeten we ook proberen niet te veel te redeneren vanuit de belangen die we nu allemaal hebben in het huidige systeem.

Alex Datema

Alex Datema is directeur Food & Agri bij Rabobank en tevens melkveehouder in Briltil (Groningen). In zijn opinieartikelen schetst hij zijn visie op de agrarische sector en het voedselsysteem.
Reacties
17 reacties
Abonnee
H.J.M.F.Gillessen 3 Februari 2024
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=https://www.boerenbusiness.nl/column/10907690/de-tijd-is-rijp-voor-een-voedselstrategie]De tijd is rijp voor een voedselstrategie[/url]
Natuurljk is een voedstrategie voor nu en de toekomst belangrijk(in het verleden was het voor wat betreft Europa de strategie Mansholt),want zelfs al zitten wij er (hopenlijk in mindere mate naast)dan weten wij met de opgedane kennis in ieder geval hoe wij moeten bij sturen en dat dan gebaseerd op reëele kennis en wetenschap en niet het gedram waar wij nu mee bezig zijn en velen mekaar napraten.In hoeverre wij onafhankelijk kunnen worden van landen buiten de Europese unie zal de tijd ook dan leren,maar wij moeten niet de oude schoenen weg gooien voor de nieuwe passen,want dan maken wij economisch stukken zoals nu bij de omschakeling van fossiele brandstoffen.
R&D en innovatie was en blijft belangrijk ern gezond verstand en iedereen moet zich realiseren,dat wij onderhavige politiek zonder de Ukraine helemaal niet gerealiseerd krijgen..
Hub Gillessen
Abonnee
kraai 3 Februari 2024
Boven het stukje staat een foto van brood van anderhalve euro, daar kan een volwassene meerdere dagen van eten. Zolang een brood die prijs heeft kun je nooit een volhoudbaar systeem creëren. Simpelweg omdat, zoals uit het afgelopen maandag verschenen Wur rapport blijkt, de akkerbouwer de verduurzaming niet kan betalen.
Huib Rijk 4 Februari 2024
Beste Alex, mijn complimenten voor deze bijdrage. "Als we serieus willen werken aan een voedselstrategie voor de toekomst moeten we wel met een hele brede blik beginnen. Bovendien moeten we ook proberen niet te veel te redeneren vanuit de belangen die we nu allemaal hebben in het huidige systeem." Helemaal correct. "De onrust in de wereld, gekoppeld aan de klimaatverandering, maakt dat we ons nu ineens realiseren dat die vanzelfsprekendheid van de beschikbaarheid van voedsel wel erg onder druk komt te staan." Verder benoem je het belang van ons dieet. Mijn stelling is dat er momenteel eigenlijk opvallend weinig reden is om ons zorgen te maken over beschikbaarheid van voedsel. Je noemt verandering van verhouding dierlijk/plantaardig in het menu. Wat ik denk is dat bij een menu zoals dat in India normaal is - grotendeels (80-90%?) plantaardig aangevuld met zuivel en nauwelijks vlees (vanuit boeddhistische religie) we makkelijk 10 of 12 miljard mensen kunnen voeden. En met een menu dat 1 of 2 miljard mensen hebben - dag 1 rijst met bonen, dag 2 bonen met rijst, etc - misschien wel 20 miljard. Probleem voor de landbouw (zowel de akkertbouw waar ik bij hoor als veehouderij) dat er helemaal niet zo veel mensen zijn. Wat ik zie: de drang vanuit lobby's om vol gas te geven in de voedselproductie want de wereld moet gevoed worden. Met inzet van schaarse grondstoffen (fosfaat, zoet water, energie) die we later (eind deze eeuw) meer dan nodig hebben op het moment dat we misschien maar 5 - 8 miljard mensen kunnen voeden terwijl er dan wellicht 10 miljard zijn
Abonnee
Arie arme tak. 5 Februari 2024
Beste Huub, stel dat we 80-90% plantaardig gaan eten, dan vraag ik me af, waar moeten al die planten van groeien, er van uitgaande dat de helft of meer van de veestapel verdwijnt. Veel meer planten groei en veel minder mest genereren past denk ik niet bij elkaar. Misschien ben ik kortzichtig., maar toch. Ook kan op lang niet alle grond waarop nu vee weid, akkerbouw worden bedreven. Ik ga er ook van uit dat kunstmest voor de toekomst ook geen optie is. Huub laat je licht hierover eens schijnen. Ik ben benieuwd.
Abonnee
Arie arme tak. 5 Februari 2024
Beste Huub, stel dat we 80-90% plantaardig gaan eten, dan vraag ik me af, waar moeten al die planten van groeien, er van uitgaande dat de helft of meer van de veestapel verdwijnt. Veel meer planten groei en veel minder mest genereren past denk ik niet bij elkaar. Misschien ben ik kortzichtig., maar toch. Ook kan op lang niet alle grond waarop nu vee weid, akkerbouw worden bedreven. Ik ga er ook van uit dat kunstmest voor de toekomst ook geen optie is. Huub laat je licht hierover eens schijnen. Ik ben benieuwd.
Abonnee
Huib Rijk 5 Februari 2024
Beste Arie, mij wordt wel eens gevraagd of ik mijn naam eer aan doe. Standaard reactie van mij is dan dat ik zeg ik ben wel Rijk maar van de arme tak. Hoe kom je aan mest als er minder dieren komen en er dus meer planten worden gegeten? dat is een vraag die vaak langs komt. Maar dieren maken wel mest maar geen mineralen. Het zijn geen producenten maar omzetters. Mooi voorbeeld is dat van pakweg 200 jaar terug. Een stel rijke stinkerds wilde een gebied in Drenthe ontginnen. Als we daar nu veel vee gaan houden krijgen we mest en daarmee maken we de grond steeds vruchtbaarder. Helaas, dat liep helemaal vast. En wel omdat vee geen mineralen naar voren kan toveren. Pas na WW2 kon arme grond vruchtbaarder gemaakt worden. Door kunstmest of door aanvoer van veevoer (geteeld met kunstmest). Bij een meer plantaardig menu moeten er meer planten geteeld worden lijkt logisch. Maar het omgekeerde is waar: hoe meer vee wereldwijd, hoe meer planten er geteeld moeten worden. En bij iedere stap zijn er verliezen. Van fosfaat, stikstof, water, en van voeding: eiwit, koolhydraten, etc.
Abonnee
Zeewind 6 Februari 2024
Datema is over de houdbaarheidsdatum. Werkt voor een bank met zucht naar maximale winsten niet voor duurzaamheid met huidige ondernemers naar de langere termijn. Zet je in voor evenwichtige rendementsverdeling in de verticale kolom en betrek daar de spelers in die ertoe doen, zie problemen in frankrijk.
Durf tegengas te geven aan het Aeriussysteem waarmee Raad van State en Vollebroek alles op slot zetten en de politici alle kanten opvliegen en niet meer weten… waar rook is is vuur…Als UvA en WUR onderzoek 2012 van Santing waar is dan klopt Aerius niet. Er zit een fout in het verdeelmodel voor de droge depositie dieeen factor 3 tot 4 lager is dan nu wordt gesuggereerd. Dat verdwijnt in de deken over de grenzen maar de “Professoren” blijven hun model ten koste van alles verdedigen.,ze worden ervoor betaald door overheid EU en het model. Vanuiteen eerlijk balans kun je EU breed zaken ontwikkelen maar niet over de ruggen van de voedselproducent in Nederland. Laat Franske kabouter volgevreten maar vliegen met zijn talenknobbel maar laat hem niet tie de sector hier te verzieken en zelf over de grens te eten!
Het kan vriezen of dooien 6 Februari 2024
Het is al bewezen dat kringloop en circulaire landbouw niet kan, wat al terecht wordt opgemerkt bij elke handeling die je doet is er een verlies aan grondstoffen in welke vorm dan ook.

Dat partijen daarmee blijven pronken is pure volksverlakkerij.

Abonnee
Arie arme tak. 6 Februari 2024
Beste Huub, dank voor je reactie. Toch blijven er vragen. Het is toch zo dat door mineralisatie van stalmest en gier, de voedingstoffen van de mest vrijkomen en beschikbaar zin voor planten. Dus geen mest, geen mineralisatie daarvan. Ik weet nog van lang geleden dat ik hoorde van een oom, veehouder, dat ze de mest met de schouw naar de achterliggende percelen brachten. Per saldo kwam in de praktijk de meeste mest op de percelen die het korts bij de boerderij lagen. Waar groeide het meeste en blad rijkste gras?, op de percelen het dichts bij de boerderij. Ik spreek dus over de tijd ,toen er nog geen kunstmest werd gebruikt. Dan kan ik jouw verhaal toch niet volgen. Boven dien, ik schreef het al, menselijk voedsel kan niet overal worden geteeld , waar wel gras groeit en vee graast. Graag weer reactie.
Abonnee
gerard 6 Februari 2024
de heer Datema zit er niet bij om zijn kwaliteiten in de financiële wereld zo goed is
hij zit er voor de pr om dat de bank een zo groen mogelijk imago te krijgen
Het kan vriezen of dooien 7 Februari 2024
Arie arme tak. schreef:
Beste Huub, dank voor je reactie. Toch blijven er vragen. Het is toch zo dat door mineralisatie van stalmest en gier, de voedingstoffen van de mest vrijkomen en beschikbaar zin voor planten. Dus geen mest, geen mineralisatie daarvan. Ik weet nog van lang geleden dat ik hoorde van een oom, veehouder, dat ze de mest met de schouw naar de achterliggende percelen brachten. Per saldo kwam in de praktijk de meeste mest op de percelen die het korts bij de boerderij lagen. Waar groeide het meeste en blad rijkste gras?, op de percelen het dichts bij de boerderij. Ik spreek dus over de tijd ,toen er nog geen kunstmest werd gebruikt. Dan kan ik jouw verhaal toch niet volgen. Boven dien, ik schreef het al, menselijk voedsel kan niet overal worden geteeld , waar wel gras groeit en vee graast. Graag weer reactie.
Volgens mij is het verhaal simpel in het verleden waren de meeste bedrijven gemengd.
De betere stukken werden gebruikt voor de teelt van akkerbouw gewassen en de slechte/natte stukken voor het gras.

Huib Rijk 10 Februari 2024
Onderwerpen als dit zijn razend complex. En je kunt op verschillende conclusies komen vanuit diverse gezichtspunten (perspectieven): economisch, voedingstechnisch, milieukundig, duurzaamheid. Juist dat soort tegenstrijdigheden en interacties vind ik heel interessant (juist als je de behoefte om een oordeel te vellen terug brengt tot bijna nul). Ik zie 3 verschillende gebieden: zandgrond, klei en veenweidegebied. Bouwplannen op de klei van 100 jaar terug bestonden uit veel graan, wat aardappels en bieten en oog peulvruchten - gele of groene erwten, paardebonen, luzerne. Graan (mn haver) voor de voeding van de paarden. Melkvee was volgens mij beperkt. Als je gaat rekenen kom je uit op verbazend lage output (en input). Graan een ton of 3 per ha, etc. Eigenschap van klei is o.a. dat bodemvoorraden van fosfaat enorm hoog zijn. Zo maar duizenden kilo's. Vlakbij ons bedrijf ligt natuurgebied de Wildwallen. Ook zonder bemesting is verschraling (nadrukkelijk doel van natuurbeleid) amper een gevolg. Fosfaat genoeg, stikstof ook geen probleem (N door onweer al iets van 30 kg/ha). Met wat vleesvee en 1 of hooguit 2 keer wat voederwinning is dat een stabiele situatie. Voorwaarde/gevolg is dat de netto-productie laag is. Zandgrond heeft heel andere eigenschappen. Heel veel zand gronden (en veen) zijn pas ontgonnen 100-150 jaar terug. Veel van de esgronden zijn ontstaan door de beste gronden te benutten plus aanvoer van de omliggende slechtere gronden: schapen op de heide laten lopen, heide afplaggen als strooisel in de stal, etc. Dat gaat maar beperkte tijd goed. De heide verandert dan in stuifzand. De veenweidegronden hadden wel een redelijk stabiel systeem: alleen veeteelt. O.a. het uitbaggeren van sloten was een belangrijke bijdrage van de bemesting. Wederom opvallend: als je gaat rekenen wat de werkelijke productie van melkveehouderij is dan kom je op heel lage getallen. (wederom geen oordeel van mij). Ik denk 100 jaar terug 5.000 kg melk per ha. Vet, eiwit, lactose samen 12% (?) Droge stof dus 600 kg/ha. Vet en lactose (melksuiker) bestaan alleen uit C, H en O- atomen. Eiwit ook uit stikstof (aminozuren). Ik ben geen veehouder maar wat ik hoor is dat een extensieve melkveehouder 20.000 kg melk per ha heeft. Een intensief bedrijf 30.000 (een miljoen kg was pakweg een magisch getal, dan had je een bedrijf met serieuze omvang. een miljoen kg is 1.000 ton. Met een akkerbouwbedrijf heb je dat al heel snel voor elkaar: 500 ton aardappels, 500 ton bieten, wat tarwe). Om van 20.000 naar 30.000 te gaan heb je flink veel krachtvoer nodig. Pakweg 5 of 10 ton per ha. (klopt dat?) Tja, als je daar aan gaat rekenen, tot welke conclusie kom je dan? Ik ben zelf bioakkerbouwer en vergeef mij dat ik het zeg maar heel veel zienswijzen die rondzingen in de NL-landbouw komen mij zeer eigenaardig over.
Huib Rijk 10 Februari 2024
Onderwerpen als dit zijn razend complex. En je kunt op verschillende conclusies komen vanuit diverse gezichtspunten (perspectieven): economisch, voedingstechnisch, milieukundig, duurzaamheid. Juist dat soort tegenstrijdigheden en interacties vind ik heel interessant (juist als je de behoefte om een oordeel te vellen terug brengt tot bijna nul). Ik zie 3 verschillende gebieden: zandgrond, klei en veenweidegebied. Bouwplannen op de klei van 100 jaar terug bestonden uit veel graan, wat aardappels en bieten en oog peulvruchten - gele of groene erwten, paardebonen, luzerne. Graan (mn haver) voor de voeding van de paarden. Melkvee was volgens mij beperkt. Als je gaat rekenen kom je uit op verbazend lage output (en input). Graan een ton of 3 per ha, etc. Eigenschap van klei is o.a. dat bodemvoorraden van fosfaat enorm hoog zijn. Zo maar duizenden kilo's. Vlakbij ons bedrijf ligt natuurgebied de Wildwallen. Ook zonder bemesting is verschraling (nadrukkelijk doel van natuurbeleid) amper een gevolg. Fosfaat genoeg, stikstof ook geen probleem (N door onweer al iets van 30 kg/ha). Met wat vleesvee en 1 of hooguit 2 keer wat voederwinning is dat een stabiele situatie. Voorwaarde/gevolg is dat de netto-productie laag is. Zandgrond heeft heel andere eigenschappen. Heel veel zand gronden (en veen) zijn pas ontgonnen 100-150 jaar terug. Veel van de esgronden zijn ontstaan door de beste gronden te benutten plus aanvoer van de omliggende slechtere gronden: schapen op de heide laten lopen, heide afplaggen als strooisel in de stal, etc. Dat gaat maar beperkte tijd goed. De heide verandert dan in stuifzand. De veenweidegronden hadden wel een redelijk stabiel systeem: alleen veeteelt. O.a. het uitbaggeren van sloten was een belangrijke bijdrage van de bemesting. Wederom opvallend: als je gaat rekenen wat de werkelijke productie van melkveehouderij is dan kom je op heel lage getallen. (wederom geen oordeel van mij). Ik denk 100 jaar terug 5.000 kg melk per ha. Vet, eiwit, lactose samen 12% (?) Droge stof dus 600 kg/ha. Vet en lactose (melksuiker) bestaan alleen uit C, H en O- atomen. Eiwit ook uit stikstof (aminozuren). Ik ben geen veehouder maar wat ik hoor is dat een extensieve melkveehouder 20.000 kg melk per ha heeft. Een intensief bedrijf 30.000 (een miljoen kg was pakweg 20 jaar terug een magisch getal, dan had je een bedrijf met serieuze omvang. een miljoen kg is 1.000 ton. Met een akkerbouwbedrijf heb je dat al heel snel voor elkaar: 500 ton aardappels, 500 ton bieten, wat tarwe). Om van 20.000 naar 30.000 te gaan heb je flink veel krachtvoer nodig. Pakweg 5 of 10 ton per ha. (klopt dat?) Tja, als je daar aan gaat rekenen, tot welke conclusie kom je dan? Ik ben zelf bioakkerbouwer en vergeef mij dat ik het zeg maar heel veel zienswijzen die rondzingen in de NL-landbouw komen mij zeer eigenaardig over.
Huib Rijk 11 Februari 2024
Nog een aardig verhaal. Een jaar of 5 terug wilde een grote organisatie (NZO?) op Foodlog een aantal vragen stellen om te kijken of ze wat met de ingebrachte ideeën konden doen. Ze begonnen met een vraag die heel simpel was, een inkoppertje: "Is vegetarische landbouw mogelijk?" Simpel antwoord toch. Het ironische was: al snel kwam een onverwacht antwoord naar voren. Vegetarische landbouw is niet alleen mogelijk, het is bijna de meest voorkomende vorm van landbouw wereldwijd. Sojaproductie in Zuid-Amerika, graan en mais in Noord-Amerika deze hebben geen dierlijke input maar alleen kunstmest. Daarnaast zijn er op heel veel plekken veebedrijven. Die hebben wel grond waar ze voedergewassen telen en waar mest wordt benut. Maar deze hebben niet of nauwelijks mest over. Situaties als in Nederland met heel veel mestproductie zijn wereldwijd een bijzonderheid. In Europa zijn er 3 leerde ik op school: Nederland, Vlaanderen, Bretagne.
echte teler 12 Februari 2024
we moeten helemaal niks veranderen....
we zijn de wereldtop , vee boeren en akkerbouw hebben elkaar keihard nodig.
simpel zat. laat je niet hersenspoelen door die onnozelaars!
kijk naar de praktijk en verhoog de mestruimte per ha met 10 ton voor vaste stromest en voor vloeibare met 5 kuub per ha.
we moeten kunnen bemesten wat de plant vraagt en dat is nu niet het geval .
we bemesten onder op dit moment , dit terwijl er mest te veel is....

hoezo dom telkens de norm naar beneden en dan zelf een mestprobleem creëren als overheid.

en dan met regels komen omdat de grond achteruit gaat.
jullie doen een echte boer mega veel pijn want dat is de engine die ziet hoe hij voor de gek word gehouden en niet mag bemesten hoe het hoort.
te triest voor woorden




Abonnee
peter de geitenboer 13 Februari 2024
Huib Rijk schreef:
Nog een aardig verhaal. Een jaar of 5 terug wilde een grote organisatie (NZO?) op Foodlog een aantal vragen stellen om te kijken of ze wat met de ingebrachte ideeën konden doen. Ze begonnen met een vraag die heel simpel was, een inkoppertje: "Is vegetarische landbouw mogelijk?" Simpel antwoord toch. Het ironische was: al snel kwam een onverwacht antwoord naar voren. Vegetarische landbouw is niet alleen mogelijk, het is bijna de meest voorkomende vorm van landbouw wereldwijd. Sojaproductie in Zuid-Amerika, graan en mais in Noord-Amerika deze hebben geen dierlijke input maar alleen kunstmest. Daarnaast zijn er op heel veel plekken veebedrijven. Die hebben wel grond waar ze voedergewassen telen en waar mest wordt benut. Maar deze hebben niet of nauwelijks mest over. Situaties als in Nederland met heel veel mestproductie zijn wereldwijd een bijzonderheid. In Europa zijn er 3 leerde ik op school: Nederland, Vlaanderen, Bretagne.
Huub, ik ben wat jaren terug in Australië geweest, daar zijn nogal wat bedrijven van cattle/corn over gestapt naar volledig corn: er was kunstmest om te telen , gaat makkelijker en schapenwol bracht weinig op evenals rundvlees. 15 jaar later voert men (kippen) mest aan over een afstand van 750 km. Dichterbij is er niet en ze merken dat dierlijke mest onmisbaar is voor een gezonde teelt! Het perspectief van afstand zou voor Europa tav mest heel anders kunnen zijn als op gebied van mest er geen grenzen zouden bestaan!
Huib Rijk 16 Februari 2024
Beste Peter de geitenboer. Klopt helemaal. Er lijkt me wel een groot verschil te zijn. In Australië zal de ontvanger de kosten moeten dragen. In Nederland de producent. Ik verwonder me steeds over (een deel) van de protesten. Ik ken een akkerbouwer die mets slimme ontvangst (gehaltes/tijdstip) een heel jaarinkomen overhoudt aan mest. Als de veestapel met 30% krimpt vervalt dat hele bedrag. Ik zie eigenlijk maar 1 sector die baat heeft bij krimp van de veestapel: de veehouderij. Met name als dat gaat door een overheid die wil uitkopen. Maar ik zie vooral argumenten als trots en respect, Voor mij persoonlijk heb ik nul behoefte aan trots en respect, ik heb liever hogere prijzen voor ons product.
U kunt niet meer reageren.

Wat zijn de actuele noteringen?

Bekijk en vergelijk zelf prijzen en koersen

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden